Συνεντεύξεις με σκοπό την αλλαγή συμπεριφοράς: οι πρακτικές που εφαρμόζουν, οι πεποιθήσεις και οι τοποθετήσεις των διαιτολόγων που παρακολουθούν παχύσαρκους ασθενείς.

Με αφορμή τις επιδημιολογικές διαστάσεις που έχει πάρει η παχυσαρκία και με την όλο και αυξανόμενη ανάγκη αντιμετώπισης της, εκπονήθηκε η παρούσα μελέτη. Σκοπός της ήταν να εξετάσει εάν οι διαιτολόγοι της Αγγλίας γνωρίζουν και χρησιμοποιούν τις μεθόδους αλλαγής συμπεριφοράς για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας.  Είναι πλέον αποδεκτό ότι η αποτελεσματικότητα της διαιτολογικής παρέμβασης για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας δεν εξασφαλίζεται μόνο από το υποθερμιδικό μοντέλο διατροφής και άσκησης, αλλά και από την αλλαγή συμπεριφοράς του ατόμου. Το τελευταίο μάλιστα παίζει σημαντικό ρόλο όχι μόνο για την επίτευξη του στόχου αλλά και τη διατηρήσή του.

Στην μελέτη αυτή πήραν μέρος διαιτολόγοι του Ηνωμένου Βασιλείου που ειδικεύονται στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας  (Dietitians specialized in obesity management-DOM Group) και είναι μέλη του Βρετανικού Διαιτολογικού Συλλόγου του Ηνωμένου Βασιλείου (Βritish Dietetic Association)

Για τη συλλογή των στοιχείων χρησιμοποιήθηκε ένα ερωτηματολόγιο. Το ερωτηματολόγιο αυτό εξέτασε τον τρόπο με τον οποίο οι διαιτολόγοι κάνουν τις συνεδρίες τους (είτε σε ατομικό είτε σε ομαδικό επίπεδο), το χρονικό διάστημα που αφιερώνουν για τις συνεδρίες, τη συχνότητα συνάντησης με τους ασθενείς. Ταυτόχρονα, το μεγαλύτερο μέρος του ερωτηματολογίου σχεδιάστηκε έτσι ώστε να διερευνήσει την εκπαίδευση των διαιτολόγων στις μεθόδους αλλαγής συμπεριφοράς και αν εφαρμόζει στην καθημερινή πρακτική τους.

Αποτελέσματα μελέτης

Το ερωτηματολόγιο εστάλη συνολικά σε 260 διαιτολόγους, οι οποίοι εργάζονταν στο Εθνικό σύστημα Υγείας της Αγγλίας. Η ανταπόκριση στη μελέτη έφτασε περίπου το 40% και τα σημαντικότερα αποτελέσματα είναι τα ακόλουθα.

• Η χρονική διάρκεια της συνεδρίας δεν ξεπερνούσε τα 40 λεπτά την πρώτη φορά, ενώ η επαναληπτική τα 20. Ο τρόπος που διεξάγονταν οι συνεδρίες τους ήταν στο μεγαλύτερο ποσοστό σε ατομικό και λιγότερο σε ομαδικό επίπεδο.
• Περισσότεροι από τους μισούς διαιτολόγους θεώρησαν ότι η πανεπιστημιακή τους εκπαίδευσή δεν ήταν αρκετή προκειμένου να εφαρμόζουν με ασφάλεια τις τεχνικές αλλαγής συμπεριφοράς στις συναντήσεις με ασθενείς.
• Σχετικά με τις τεχνικές αλλαγής συμπεριφοράς, οι περισσότεροι ερωτηθέντες δήλωσαν περισσότεροι οικείοι με τις γνωσιακές-συμπεριφοριστικές μεθόδους (Cognitive Behavior Strategies-CBT).
• Η πλειοψηφία των διαιτολόγων θεώρησε αναγκαία τη χρήση των τεχνικών αλλαγής συμπεριφοράς στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, καθώς επίσης ανέφεραν οι γνωστότερες τεχνικές για αυτούς να είναι ‘πώς να υπερνικήσω τις δυσκολίες με την αλλαγή’ και ‘διερεύνηση προσδοκιών για την απώλεια βάρους’. Άλλες γνωστές τεχνικές ήταν ‘η χρήση ημερολογίου διατροφής’, ‘αντιμετώπιση της υποτροπής’, ‘στρατηγικές για τη διατήρηση απώλειας βάρους’, ‘έλεγχος ερεθισμάτων’.
• Τα στοιχεία της μελέτης χρησιμοποιήθηκαν ως οδηγός για την ανάπτυξη συστάσεων που εφαρμόζουν σε όλα τα διαιτολογικά τμήματα που ασχολούνται με την παχυσαρκία. Πρωταρχικός στόχος τέθηκε η βελτίωση της προ-πτυχιακής τους εκπαίδευσης. Επιπλέον, θεωρήθηκε ομόφωνα από τους διαιτολόγους αναγκαία η ύπαρξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων πάνω στις συμπεριφοριστικές μεθόδους για όλη την επαγγελματική τους σταδιοδρομία. Επίσης, θεωρήθηκε επιτακτική ανάγκη η διαθεσιμότητα βιβλιογραφικών πηγών στα διαιτολογικά τμήματα, με σκοπό την ενημέρωση των μελών του τμήματος.

Συμπέρασμα

Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι οι διαιτολόγοι αναγνωρίζουν την αξία των τεχνικών αλλαγής συμπεριφοράς, επομένως τις συμπεριλαμβάνουν ως χρήσιμο εργαλείο στις συνεδρίες τους. Αν και οι ίδιοι οι διαιτολόγοι θεώρησαν απολύτως αναγκαία την εφαρμογή των τεχνικών αλλαγής συμπεριφοράς στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, συμφώνησαν ότι η εκπαίδευσή τους πάνω σε αυτές, ήταν ανεπαρκής. Επίσης, δήλωσαν αβεβαιότητα για τα αποτελέσματα της εφαρμογής των τεχνικών,  δεδομένου ότι υπήρξε μια έλλειψη συστηματικής αξιολόγησης.  Ο χρόνος δεν προσδιορίστηκε ως εμπόδιο, αλλά η διαθεσιμότητα αξιόλογης βιβλιογραφίας χαρακτηρίστηκε από τους συμμετέχοντες ως ανεπαρκής.

Η παρούσα μελέτη εκπονήθηκε από την Ευγενία Ηλιάδου-Διατροφολόγος-Κλινικός Διαιτολόγος, SRD